Depresyon, özellikle son zamanlarda yaygınlaşmaya devam eden bir bozukluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan araştırmaların bulgularına göre erkeklerde depresyon %3; kadınlarda ise %6 olarak görülmektedir. Bu bulgulardan yola çıkarak kadınların erkeklerden iki kat daha fazla depresyon deneyimlediğini görmekteyiz. İçeriğine bakıldığında ise depresyonun, mutsuzluk, isteksizlik, güçsüzlük, dikkat dağınıklığı, unutkanlık, uyku sorunları, kilo verme-fazla yeme, intihar düşünceleri ve çökkünlükle birlikte gözlemlendiğini söylemek mümkündür.
Depresyona yönelik iyileştirici yaklaşımlar arasında ise ‘EKT, Işık Tedavileri ve Psikoterapiler’ sıklıkla kullanılmaktadır.
Psikoterapiler arasında en yaygın kullanılan yöntemler:
- Psikodinamik Psikoterapi
- Bilişsel Davranışçı Terapi
- Davranış Terapisi
- Kişilerarası Psikoterapi’ dir.
Özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’ nin ‘boşanmış kadınların, kanser hastalarının, madde yoksunluğu yaşayan bireylerin ve görme engelli bireylerin’ depresyon düzeyleri üzerinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Kişilerarası Psikoterapinin ise ‘ergenler, doğum sonrası depresyon yaşayan bireyler, askerler ve yaşlı bireylerin’ depresyon düzeyleri üzerinde ciddi etkileri olduğu belirtilmektedir.
Aynı zamanda depresyon tanısı almış bireylerin stresle başa çıkma tutumlarının da oldukça düşük olduğu görülmektedir. Depresyondaki bireylerin, işlevsel olmayan stresle başa çıkma tutumlarının oldukça fazla olduğu da belirtilmektedir. İşlevsel olarak stresle başa çıkmak için 2 yol bulunmaktadır:
1-Problem Odaklı Başa Çıkma
Problemin çözülmesi adına belirli adımları uygulama, farklı fikirleri test etme, yeni fikirler üretme ve çözüm için bilinçli bir çabanın ortaya konması problem odaklı başa çıkma olarak açıklanmaktadır.
2- Duygu Odaklı Başa Çıkma
Stres verici durumlara yüklenen anlamı değiştirerek veya stres veren durumlara karşı ortaya koyduğumuz duyguları kontrol ederek kişinin yaşadığı duyguları tanıması, bu duyguları ifade etmesi ve kendisini daha pozitif hissetmesini içeren yaklaşım ise duygu odaklı başa çıkma olarak açıklanmaktadır.
KAYNAKÇA
- Asutay, A., Karaaziz. M. (2023). Depresyon ve bilişsel davranışçı terapi üzerine sistematik bir derleme. Uluslar arası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 10(91), 118-123.
- Basut E. (2006). Stres, başa çıkma ve ergenlik. Turk J Child Adolesc Ment Health. 13, 31-3.
- Mete, H.E. (2008). Kronik hastalık ve depresyon. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11 (Ek 3), 3-18.
- Özarslan, Z., Fıstıkcı, N., Keyvan, A., Uğurad, Z.I. & Saygılı, S. (2013). Depresyon hastalarının stres ile başa çıkma stratejileri. Marmara Medical Journal, 26, 130-5.
- Öztekin, E., Karaoğlu, K.M. (2019). Depresyonun kişilerarası psikoterapisinin klinik alandaki rolü: Bilişsel davranışçı terapiler ve medikal tedavilerle karşılaştırma çalışmalarına ilişkin bir derleme. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(5), 111-118.
