Kişilik, bireyi başkalarından ayıran kendine özgü nispeten tutarlı düşünce duygu ve davranış kalıplarıdır. Kişilik bozukluğu ise bireyin yaşamını olumsuz etkileyen, hayatında kısıtlamalara yol açan ve acı verici semptomlar içerebilen bir sorundur. Kişilik bozukluğu aynı zamanda ilişki kurma ve sürdürme gibi konularda sorunlara yol açmaktadır.
Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu (BKB), düzensiz ruh hali, ani dürtüsel davranışlar ve düzensiz ilişkilerle kendini gösterebilen karmaşık bir psikopatolojik sorundur. En yaygın belirtileri duygusal düzensizlik, dürtüsellik (aşırı alkol kullanımı, riskli cinsel aktivite vb.), kendine zarar verici davranışlar ve intihar eğilimleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer yandan duygusal acılarıyla baş etmek için bağımlılık yaratıcı maddeler kullanabilen BKB sahibi bireyler depresyon-öfke döngüsü arasında sık sık gelgit yaşayabilirler.
ÇOCUKLUK DÖNEMİ
BKB’li bireylerin %90’dan fazlasının çocukluk döneminde istismar ve ihmale maruz kaldığı bilinmektedir. Erken dönemde kötü muameleye maruz kalınması bireylerde güvensiz bağlanma örüntüsünü oluşturabilmektedir. Ebeveynlik tutumunun tutarsız olması ve 5 yaş öncesinde anneden ayrılmak BKB’nin oluşmasına büyük katkı sağlamaktadır. Diğer yandan cinsel istismara maruz kalmak da BKB’nin temellerinde yer alırken oranı diğer sebeplere göre daha düşüktür.
TANI KRİTERLERİ
Duygusal semptomlar:
Düşünsel dengesizlik
Boşluk duygularının kronikleşmesi
Öfkeyi kontrol etmede güçlük
İlişkisel semptomlar:
Gerçek ve hayali bir şekilde terk edilmekten kaçınmak için yoğun çaba
Dengesiz ilişkiler
Kalıcı ve dengesiz benlik duygusu
Dürtüsel kontrol:
Kendine zarar verebilecek en az iki alanda dürtüsel davranışlar (harcama, cinsel ilişki, madde bağımlılığı, riskli araç kullanımı, aşırı yeme)
Zihinsel:
Stresle ilgili paranoid düşünceler ya da şiddetli dissosiyatif belirtiler
BORDERLİNE VAKALARDA KULLANILAN PSİKOTERAPİ YÖNTEMLERİ
-Aktarım odaklı terapi
-Destekleyici Terapi
-Şema Terapi
-Bilişsel Davranışçı Terapi
-Psikofarmakolojik tedavi
